فشار و یکای اندازه گیری
در علم فیزیک، مفهوم فشار بر سطح از اهمیت ویژهای برخوردار است، زیرا به ما اطلاعاتی درباره نیرویی که بر واحد سطح اعمال میشود را ارائه میدهد. فرمول فشار بر سطح، که بر اساس مفهوم معمولی فشار تعریف میشود، به ما این امکان را میدهد که با داشتن مقادیر نیرو و مساحت سطح، فشار را به دقت محاسبه کنیم.
واحد اندازه گیری فشار هوا
واحد اندازهگیری فشار هوا معمولاً با استفاده از واحدهای مختلفی انجام میشود. یکی از واحدهای معروف برای اندازهگیری فشار هوا، واحد “پاسکال” (Pascal) است که به نام فیزیکدان فرانسوی بلایس پاسکال نامگذاری شده است. یک پاسکال برابر با یک نیوتن بر متر مربع (N/m²) است.
علاوه بر پاسکال، واحدهای دیگری مانند بار (Bar)، میلیمتر جیوه (mmHg)، آتمسفر (atm) و پوند بر اینچ مربع (psi) نیز برای اندازهگیری فشار هوا استفاده میشود.
برای مثال: یک بار برابر با 100000 پاسکال، یک میلیمتر جیوه برابر با تقریباً 133.3 پاسکال، یک آتمسفر برابر با تقریباً 101325 پاسکال و یک psi برابر با تقریباً 6895 پاسکال است.
به طور کلی، انتخاب واحد مناسب برای اندازهگیری فشار هوا به مقیاس فشار مورد نظر، مکانیسم اندازهگیری و نیازهای مربوطه وابسته است.
هر یک از یکاهای اندازه گیری در چه شرایطی مناسب است؟
هر یک از واحدهای اندازهگیری فشار در شرایط مختلف و با توجه به نیازهای مختلف استفاده میشود. در زیر، استفاده متداول هر یک از این واحدها توضیح میدهیم:
پاسکال (Pascal):
- پاسکال به عنوان واحد استاندارد بینالمللی برای اندازهگیری فشار استفاده میشود.
- در علم مهندسی، مخصوصاً در فیزیک، شیمی، مهندسی مکانیک و برق استفاده میشود.
- مناسب برای محاسبات دقیق و علمی در مطالعات فنی و علمی است.
بار (Bar):
- بار یک واحد فشار غیراستاندارد است که در برخی صنایع و کاربردها مانند: صنعت خودرو، صنایع نفت و گاز، صنایع شیمیایی و موارد مشابه استفاده میشود.
- اغلب در کاربردهای صنعتی و فنی مورد استفاده قرار میگیرد.
میلیمتر جیوه (mmHg):
- معمولاً در زمینههای پزشکی و بهویژه در اندازهگیری فشار خون استفاده میشود.
- معمولاً در آزمایشگاههای پزشکی، بیمارستانها و مطالعات پزشکی مورد استفاده قرار میگیرد.
اتمسفر (atm):
- معمولاً در زمینههای مرتبط با شرایط هوایی و هواشناسی استفاده میشود.
- برای توصیف فشار محیطی در شرایط هوایی مختلف استفاده میشود.
پوند بر اینچ مربع (psi):
- در کشورهایی که از واحدهای انگلیسی برای اندازهگیری استفاده میکنند، مانند ایالات متحده، استفاده میشود.
- معمولاً در صنایع خودروسازی، صنعت نفت و گاز و صنایع مرتبط با انرژی استفاده میشود.
فشار هوا چند پاسکال است
مقدار فشار هوا معمولاً در محدودههای مختلفی قرار میگیرد و به عواملی مانند: ارتفاع، آب و هوا، و شرایط جوی بستگی دارد. اما مقدار معمولی فشار هوای استاندارد در سطح دریا (به عنوان معیار معمول) حدود 101325 پاسکال است. این مقدار به عنوان یک فرضیه در نظر گرفته میشود که برای محاسبه فشار در شرایط مختلف و در ارتفاعهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرد.
تبدیل واحد فشار هوا
تبدیل واحد فشار هوا از یک واحد به واحد دیگر میتواند با استفاده از فرمولهای تبدیلی انجام شود. در اینجا، توضیحاتی درباره تبدیل بین واحدهای شایع فشار هوا را بررسی میکنیم:
- تبدیل از پاسکال به بار: یک بار برابر با 100000 پاسکال است. بنابراین، برای تبدیل فشار از پاسکال به بار، مقدار فشار را تقسیم بر 100000 کنید.
- تبدیل از پاسکال به میلیمتر جیوه: یک میلیمتر جیوه (mmHg) تقریباً برابر با 0.1333 پاسکال است. بنابراین، برای تبدیل فشار از پاسکال به میلیمتر جیوه، مقدار فشار را تقسیم بر 0.1333 کنید.
- تبدیل از پاسکال به اتمسفر: یک اتمسفر برابر با تقریباً 101325 پاسکال است. بنابراین، برای تبدیل فشار از پاسکال به اتمسفر، مقدار فشار را تقسیم بر 101325 کنید.
- تبدیل از پاسکال به psi (پوند بر اینچ مربع): یک psi تقریباً برابر با 6895 پاسکال است. بنابراین، برای تبدیل فشار از پاسکال به psi، مقدار فشار را تقسیم بر 6895 کنید.
با این توضیحات و استفاده از روابط معادلات تبدیلی، میتوانید فشار هوا را از یک واحد به واحد دیگر تبدیل کنید.
فرمول فشار بر سطح
فشار بر سطح (Pressure) در فیزیک به نیرویی اطلاق میشود که بر واحد سطحی اعمال میشود. این نیرو به صورت عمودی بر روی سطح عمل میکند و به عنوان نتیجهای از تقسیم نیرو به سطح بدست میآید.
فرمول محاسبه فشار بر سطح بر اساس مفهوم معمولی آن به صورت زیر است:
که در آن:
P: نمایانگر فشار است.
A: نمایانگر مساحت سطحی است که نیرو بر آن اعمال میشود.
F: نمایانگر نیرویی است که بر سطح اعمال میشود.
اگر مقدار نیرو و مساحت سطح را داشته باشید به راحتی میتوانید فشار ایجاد شده بر سطح را بدست آورید.
نتیجه گیری
استفاده از واحدهای مختلف برای اندازهگیری فشار هوا، از جمله پاسکال، بار، میلیمتر جیوه، آتمسفر و psi، به ما این امکان را میدهد که فشار را در شرایط مختلف به راحتی اندازهگیری و تبدیل کنیم. فرمول فشار بر سطح، با استفاده از مفهوم معمولی فشار، به ما این امکان را میدهد که با داشتن مقادیر نیرو و مساحت سطح، فشار را به دقت محاسبه کرده و درک عمیقتری از رفتار مواد و سیستمهای مختلف در برابر فشار بدست آوریم.